18 кастрычніка пайшоў з жыцця выбітны беларускі вучоны, беларусіст, славіст, балканіст, этымолаг, дыялектолаг, этналінгвіст – Генадзь Апанасавіч ЦЫХУН.

Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: аналітычны агляд і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; уклад., манаграф. раздзел і інш.: В. М. Курцова. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – 537 с.

ISBN 978-985-08-3191-0.

«Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: аналітычныя і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы» – гэта комплексная навукова-інтэрпрэтацыйная і даведачна-інфармацыйная праца, падрыхтаваная на аснове пяцітомнага лінгвагеаграфічнага даследавання, якое было надрукавана ў 1993–1998 гг. Яна складаецца з бібліяграфічнай часткі, матэрыялы якой прысвечаны асвятленню ролі лаўрэатаў Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь у стварэнні «Лексічнага атласа беларускіх народных гаворак» (ЛАБНГ), манаграфічнага раздзела пра лексічны атлас – гісторыю яго стварэння, структуру, тыпы лінгвагеаграфічных карт і іх асаблівасці, з індэкса слоў, зафіксаваных у пяці тамах атласа, і розных даведачных матэрыялаў – спісаў карт, лексічнага апытальніка, даведачных матэрыялаў аб населеных пунктах, ці сетцы ЛАБНГ, аб правядзенні дыялекталагічных экспедыцый і інш.

Выданне робіць істотны ўклад у тэорыю і практыку лінгвагеаграфічных даследаванняў і будзе цікавым для шырокага кола лінгвістаў. Праца разлічана на даследчыкаў, выкладчыкаў усходнеславянскіх моў, славістаў, а таксама фалькларыстаў, этнографаў, аматараў роднай мовы.

Вучоныя Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Капылоў І.Л. і загадчык аддзела выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Скварцова І.М.) з 25 па 27 верасня 2024 года прымалі ўдзел у Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі “Роля і значэнне судова-экспертнай дзейнасці ў прававой сістэме. Актуальныя задачы, тэндэнцыі і перспектывы развіцця” (Рэспубліка Арменія). Канферэнцыя праходзіла на базе дзяржаўнай навуковай установы “Нацыянальнае бюро экспертыз” Нацыянальнай акадэміі  навук Рэспублікі Арменія. У канферэнцыі прынялі ўдзел прадстаўнікі краін СНД (Беларусь, Казахстан, Малдова, Расія, Узбекістан,) і далёкага замежжа (Германія, ЗША, Швейцарыя, Японія і інш.). 

Падчас канферэнцыі было абмеркавана шырокае праблемнае поле: сучасныя патрабаванні і задачы прававога і навукова-метадычнага забеспячэння  судова-экспертнай дзейнасці, роля ў абароне правоў і інтарэсаў дзяржавы і асоб, актуальныя задачы і тэндэнцыі развіцця крыміналістычных,  судова-хімічных,  інжынерна-тэхнічных, судова-медыцынскай, генетычнай, біялагічнай, псіхалагічнай і псіхіятрычнай экспертыз і інш.

26 верасня ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адбылася прэзентацыя ўнікальнага выдання — “Нацыянальнага атласа Беларусі”. На гэтай прэзентацыі прысутнічалі таксама супрацоўнікі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Эльвіра Валер’еўна Ярмоленка і Вераніка Мікалаеўна Курцова.

17 верасня 2024 года  ў горадзе Уфа (Рэспубліка Башкартастан) у рамках ХVII Форуму творчай і навуковай інтэлігенцыі дзяржаў-удзельнікаў СНД “Содружество Независимых Государств: общие ценности и многообразие культур” адбылося ўзнагароджанне лаўрэатаў Міждзяржаўнай прэміі “Звёзды Содружества” – супрацоўнікаў аддзела беларуска-рускіх моўных сувязей Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Вольгі Нікалаевай, Ірыны Кандрацені і Аксаны Ванкевіч.

Супрацоўнікі аддзела гісторыі беларускай мовы Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры прадставілі праект на конкурсе “100 інавацый маладых вучоных” у межах “Фестывалю навукі-2024” базу даных “Alpha”, прызначаную для навучання штучнай нейроннай сеткі распазнаваць старабеларускія тэксты.

Дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Капылоў Ігар Лявонавіч выступіў з вітальным словам на лінейцы ў вучэбна-педагагічным комплексе “Дзіцячы сад-пачатковая школа № 31” і падарыў кнігі, падрыхтаваныя супрацоўнікамі Інстытута, для вучняў пачатковай школы.

Сучасныя праблемы анамастыкі : зборнік навуковых артыкулаў / НАН Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; навук. рэд. І. Л. Капылоў. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – Вып. 2. – 140 с.

31 жніўня ў рамках Дня беларускага пісьменства ў г. Івацэвічы Брэсцкай вобласці прайшла Рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя “Івацэвіцкія чытанні – 2024”, арганізаваная Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа. З вітальным словам да ўдзельнікаў канферэнцыі звярнуліся дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі акадэмік Лакотка А.І., начальнік упраўлення выдавецкай і паліграфічнай дзейнасці Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь Андрыевіч У.У., дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, член Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Кузьмін А.А., прарэктар па навуковай рабоце Акадэміі адукацыі, доктар педагагічных навук, дацэнт Зелянко В.У., старшыня Мінскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі Крыванос Л.М.

Пісьмовая спадчына татараў Вялікага Княства Літоўска  і яе гісторыка-культурны кантэкст: зборнік навуковых прац  / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры мовы і л-ры НАН Беларусі, Ін-т мовазнаўства; навук. рэд.: І.А. Сынкова, М.У.Тарэлка. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – 205 с. [4] л. іл.

ISBN 978-985-08-3174-3.

Зборнік змяшчае артыкулы беларускіх навукоўцаў, прысвечаныя гісторыі і рукапіснай спадчыне татараў ВКЛ, выбітным асобам, невядомым раней пісьмовым помнікам, феноменам нематэрыяльнай культуры.