Дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Ігар Капылоў выступіў з навуковым аналітычным дакладам "Развіццё слоўнікавага складу беларускай мовы ў XXI стагоддзі і стварэнне новага фундаментальнага “Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы” на пасяджэнні Прэзідыума НАН Беларусі. У сваім выступленні ён адзначыў, што ў навейшы перыяд гісторыі ў беларускай мове адбыліся істотныя  якасныя і колькасныя трансфармацыі, характэрныя як для агульнай сістэмы нацыянальнай мовы, так і для яе асобных падсістэм, у першую чаргу, лексічнай, якая з’яўляецца найбольш успрымальнай да ўздзеяння знешніх фактараў і вылучаецца асаблівым дынамізмам. Кардынальныя палітычныя, эканамічныя і сацыяльныя пераўтварэнні, якія адбыліся ў канцы XX – пачатку XXI стст., істотна паўплывалі на лексічныя працэсы, што дазваляе разглядаць гэты перыяд як своеасаблівы этап у развіцці беларускай мовы. Пашырэнне і інтэнсіфікацыя міжнародных кантактаў, актыўнае паскарэнне навукова-тэхнічнага прагрэсу, з’яўленне новых з’яў і рэалій паслужылі прычынай актыўнага папаўнення лексічнай сістэмы беларускай мовы запазычаннямі з заходнееўрапейскіх моў, у першую чаргу, з англійскай, якая ў канцы XX ст. стала мовай глабальнай камунікацыі. Тэматычна новыя запазычанні ахопліваюць практычна ўсе сферы сучаснага жыцця. Акрамя знешніх умоў, якія садзейнічаюць запазычанню, выдзяляюцца і ўнутрымоўныя фактары, што ўплываюць на гэты працэс.

Беларусь і Польшчу звязваюць сумесная гісторыя, блізкі менталітэт, агульная літаратурная, моўная і культурная спадчына, а таксама плённая творчасць выбітных, сусветна вядомых асоб, якія з’яўляюцца  прадстаўнікамі абодвух народаў (Станіслаў Манюшка, Алаіза Ажэшка, Тадэвуш Касцюшка, Напалеон Орда, Уладзіслаў Сыракомля, Ян Чачот, Міхал Агінскі і іншыя). Прыемна адзначыць, што навуковыя кантакты паміж нашымі краінамі ў апошнія гады інтэнсіўна развіваюцца і ўмацоўваюцца. Пацвярджэннем таму з’яўляецца і Міжнародная навуковая канферэнцыя “Беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі”, якая ўжо стала традыцыйнай, і рэгулярна праводзіцца ў Беларусі і Польшчы. У гэтым годзе канферэнцыя прайшла ў Мінску. Арганізатарамі мерапрыемства выступілі грамадскае аб’яднанне “Міжнародная асацыяцыя беларусістаў”, філалагічны факультэт БДУ, Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі і Польскі інстытут у Мінску. Аб трываласці нашых навуковых стасункаў сведчыць і той факт, што канферэнцыя прайшла ў 27 раз. Сімвалічна, што гэты навуковы форум адбыўся ў Год малой радзімы і быў прымеркаваны да 220-годдзя з дня нараджэння класіка сусветнай літаратуры – Адама Міцкевіча, радзімай якога была Навагрудчына.

pragrama_21-23.06.2018.pdf

Глядзіце ў далучэнні

У выдавецтве Інстытута славістыкі Польскай акадэміі навук у серыі "Славістычная працы" выйшаў чарговы зборнік артыкулаў 

Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі наведаў намеснік Старшыні Акадэміі навук Балгарыі, член-карэспандэнт, доктар гістарычных навук Васіл Нікалаў. У рамках рабочай сустрэчы з удзелам адміністрацыі Цэнтра, дырэкцыі Інстытута мовазнаўства, доктара Honoris Causa Сафійскага ўніверсітэта прафесара Г.А. Цыхуна, загадчыка аддзела славістыкі і тэорыі мовы Н.А. Снігіровай былі абмеркаваны найбольш актуальныя пытанні далейшага двухбаковага супрацоўніцтва з Балгарыяй у галіне навукі і культуры.

Наша летняя сустрэча ў межах асветніцкіх лекцый-дыскусій,  арганізаваных Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа і філіялам Дом-музей І з’езда РСДРП, будзе прысвечана агляду лексічных працэсаў, якія адбываліся ў беларускай мове на мяжы ХХ і ХХІ стагоддзяў.

Кардынальныя пераўтварэнні ў грамадска-палітычным, эканамічным і сацыяльным жыцці краіны паўплывалі на развіццё і функцыянаванне мовы. Гэты кароткі час з’яўляецца своеасаблівым этапам, на працягу якога адбылася вялікая колькасць моўных змен, асабліва ў сферы лексікі, што маюць некаторыя спецыфічныя рысы.

14 чэрвеня 2018 г. у 16.00 у аўд. 47 на філалагічным факультэце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (Мінск, вул. К. Маркса, 31) адбудзецца воркшоп “Міждысцыплінарная метадалогія даследаванняў у сферы моўнай палітыкі (на прыкладах краін Цэнтральна-Усходняй Еўропы)”. Праводзіць прафесар універсітэта Сэнт-Эндрус у Шатландыі  Томаш Камусэла (Tomasz Kamusella), аўтар шматлікіх кніг, сярод іншага, фундаментальнай “The Politics of Language and Nationalism in Modern Central Europe” (Palgrave MacMillan, 2012. xxviii + 1140 p.). Мова імпрэзы – руская.

24–26 мая 2018 года ў Кастрамскім дзяржаўным універсітэце адбылася Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Дні славянскага пісьменства. Славянскія мовы і дыялекты як аснова духоўна-маральнага і грамадзянскага выхавання». Канферэнцыя была арганізавана ў адпаведнасці з планам мерапрыемстваў на 2018–2020 гг. па выкананні дагавора аб супрацоўніцтве паміж Цэнтрам даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі і Кастрамскім дзяржаўным універсітэтам.